Online identiteitsfraude is een groeiend probleem voor zowel particulieren als bedrijven. Regelmatig komen interessante verhalen naar voren die illustreren hoe nietsvermoedende burgers soms onverwacht in grote moeilijkheden verzeild raken. Via WhatsApp, e-mail, Facebook of een ander kanaal worden persoonsgegevens ingewonnen en geld afgetroggeld. Wat is online identiteitsfraude precies en hoe kan dit worden voorkomen?
Bij identiteitsfraude neemt een fraudeur de identiteit van een particulier of een bedrijf over; vaak om geld of gratis producten te krijgen. Worden hier online kanalen voor gebruikt, zoals social media, websites en e-mail, dan spreekt men over online identiteitsfraude. Zo kan iemand bijvoorbeeld met een fotokopie van een ID-bewijs allerlei producten en diensten kopen op naam van het slachtoffer. En hier ligt een belangrijke oorzaak van het probleem!
Een belangrijke oorzaak van het ID fraude probleem is namelijk dat een kwaadwillende met een kopie ID-bewijs van iemand anders nog steeds heel veel kan. Voor veel online producten en diensten waar een ID-check wordt gevraagd accepteert de verzoekende partij nog vaak een via e-mail of geüploade kopie ID-bewijs, zonder goed te (kunnen) controleren of dit bewijs echt is en of het bij de aanvrager/ houder hoort.
Zolang deze praktijken geaccepteerd blijven worden zullen onschuldige burgers slachtoffer blijven van identiteitsfraude. De belangrijkste sleutel voor het oplossen van identiteitsfraude ligt daarom bij de verzoekende partij.
Uiteraard moeten burgers alert zijn en blijven op verdachte e-mails of WhatsApp berichten en niet zomaar op links in e-mails van onbekende afzenders e.d. klikken. En vooral geen persoonsgegevens en kopieën ID-bewijs rondsturen. Dit is een blijft ook een belangrijk onderdeel van de oplossing.
Om de burgers voor deze gevaren te behouden, komen het ministerie van Buitenlandse zaken, de Autoriteit Persoonsgegevens, de Consumentenbond en de Fraude Helpdesk met goedbedoelde tips en adviezen die moeten voorkomen dat er iemand slachtoffer wordt.
Het is echter opvallend dat er geen tips en adviezen worden gegeven voor de verzoekende partij om fraude tegen te gaan. Misschien omdat 'de wet' voldoende duidelijkheid biedt ten aanzien van wat wel en wat niet mag? Handhaving is marginaal en tot dusver meestal 'window-dressing'. Het verzoeken, kopiëren en verwerken van kopieën ID-bewijs blijft op ongekende hoogte voortbestaan. Ongeacht wat de AVG of de Wet op de identificatieplicht (WiD) hierover zeggen.
Het is niet meer dan logisch dat een verantwoordelijke (in AVG taal) de verantwoordelijkheid neemt om identiteitsverificatie correct uit te voeren. Dit is dus de verzoekende partij. En daarbij worden legitieme zorgen over ID fraude weggenomen bij zijn klanten en derde partijen.
Laten we het dus omdraaien door de opvragende partij (de verantwoordelijke) de last van ID-fraude te laten dragen. Als een organisatie een overeenkomst sluit die gebaseerd is op een incorrect geverifieerde identiteit, dan moet deze voor de gevolgen opdraaien. En zeker niet de persoon die er onbewust bij betrokken is geraakt.
Optimale identiteitsverificatie betekent dat wordt vastgesteld dat a. een ID-bewijs echt en geldig is, en b. de houder toebehoort. Om ID fraude te voorkomen, moet een verantwoordelijke aantonen dat hij alles dat redelijkerwijs van hem mag worden verwacht, heeft gedaan om de identiteit van zijn klant vast te stellen. Als een woningverhuurder een woning verhuurt aan iemand met een vervalste ID-kaart, mag de echte houder van die ID-kaart nooit het slachtoffer worden.
Hedendaagse technologieën kunnen deze vervalsingen eenvoudig ontdekken, met behulp van een gewone smartphone.
